Hoạt động con người động của con người cùng các hiện tượng tự nhiên có thể gây ô nhiễm không khí trong nhà và làm giảm chất lượng không khí trong môi trường sống. Đây được coi là hai yếu tố gây ô nhiễm không khí trên thế giới. Theo thống kê có hơn 3 triệu ca tử vong sớm mỗi năm liên quan đế ô nhiễm không khí, ô nhiễm môi trường. Bài viết hôm nay Kiến Thức Thể Hình sẽ cùng các bạn tìm hiểu nhiều hơn về các nguyên nhân của ô nhiễm không khí hiện nay cũng như các biện pháp khắc phục đang được khuyến khích để cải thiện bầu không khí của chúng ta nhé!
1. Ô nhiễm không khí là gì? Nguyên nhân của ô nhiễm không khí là gì?
Ô nhiễm không khí là sự thay đổi rất lớn của thành phần không khí, chủ yếu do bụi, khói, hơi nước hoặc các khí lạ xâm nhập trực tiếp vào không khí, kèm theo mùi khó chịu, làm giảm đáng kể tầm nhìn từ xa và gây ra biến đổi khí hậu nghiêm trọng (hiệu ứng nhà kính) ), có thể gây bệnh cho người và gây hại cho các sinh vật khác, chẳng hạn như động vật và thực vật. Tệ hơn nữa, nó sẽ phá hủy môi trường tự nhiên hoặc môi trường được xây dựng.
Ô nhiễm không khí có thể gây ra cái chết sớm cho hơn 3 triệu người trên thế giới mỗi năm, và nó đe dọa hầu hết các cư dân đô thị lớn ở các nước phát triển và đang phát triển. Theo Đài truyền hình Fox News, 80% thành phố trên thế giới không đạt tiêu chuẩn chất lượng không khí của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), chủ yếu là ở các thành phố ở các nước nghèo. Theo WHO, mặc dù chất lượng không khí đã được cải thiện ở một số khu vực nhưng mức độ ô nhiễm không khí ở các thành phố trên thế giới vẫn tăng 8%. Điều này sẽ làm tăng nguy cơ con người mắc các bệnh nguy hiểm, chẳng hạn như đột quỵ, ung thư phổi, tim mạch và các bệnh đường hô hấp khác nhau.
2.Thực trạng ô nhiễm không khí tại Việt Nam và các nước trên thế giới
Mức độ ô nhiễm không khí toàn cầu đã vượt xa ngưỡng an toàn và trở thành mối lo ngại chung trên toàn thế giới. Vấn đề ô nhiễm không khí hiện đang xuất hiện khắp nơi trên thế giới, từ trong nhà, vùng nông thôn, thành phố lớn, khu công nghiệp, … Đặc biệt, Việt Nam còn là một trong những quốc gia có mức độ ô nhiễm không khí cao nhất thế giới.
2.1 Tình trạng ô nhiễm không khí ở Việt Nam
Mức độ ô nhiễm không khí ở Việt Nam năm 2019 đã chuyển biến rất xấu so với cùng kỳ các năm trước. Đây là thông tin được bác sĩ Kidong Park, đại diện Tổ chức Y tế Thế giới tại Việt Nam xác nhận.
Đồng thời, ông cũng nhấn mạnh một lần nữa, mức độ ô nhiễm không khí ở Việt Nam đã và đang ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe và cuộc sống của người dân. Cụ thể, có tới 60.000 người chết vì bệnh tim, đột quỵ và các bệnh liên quan đến phổi trong năm 2016, trong đó ô nhiễm không khí là nguyên nhân chính.
Không những vậy, theo báo cáo thường niên của Tạp chí EPI (Mỹ), Việt Nam hiện nằm trong top 10 quốc gia có mức độ ô nhiễm không khí nghiêm trọng nhất châu Á.
- Thực trạng ô nhiễm không khí tại Hà Nội
Ô nhiễm không khí tại Hà Nội đang là mối quan tâm, lo lắng chung của toàn thể người dân và các cấp chính quyền trên địa bàn Hà Nội. Hà Nội không chỉ là nơi có mức độ ô nhiễm không khí cao nhất Việt Nam mà Hà Nội còn là “gương mặt thân quen”, luôn đứng trong top 10 thủ đô ô nhiễm nhất thế giới, chạm mức độ nghiêm trọng sẽ gây ảnh hưởng xấu đến sức khỏe.
Theo thông báo mới nhất ngày 14/1/2020, Tổ chức Đo lường Chất lượng Không khí Thế giới (Air Visual) đo mức độ ô nhiễm không khí tại Hà Nội theo phương pháp tính AQI của Mỹ, và Nội đã rơi vào ngưỡng tím. Điều này chứng tỏ mức độ ô nhiễm không khí của Hà Nội ngày càng trầm trọng.
Ngoài ra, theo công bố của đại diện Tổ chức Y tế Thế giới tại Việt Nam, chỉ số an toàn về ô nhiễm bụi mịn (PM2.5) trong không khí là 10 microgam / mét khối. Mức ô nhiễm không khí tại Hà Nội năm 2016 là 48 microgam / mét khối, cao gấp hơn 4 lần so với quy định.
- Thực trạng ô nhiễm không khí tại TPHCM
Nhìn chung, so với tình trạng ô nhiễm không khí ở Hà Nội, ô nhiễm không khí ở Thành phố Hồ Chí Minh ở mức độ ô nhiễm nhẹ hơn một chút. Tuy nhiên, mức độ ô nhiễm không khí của TP.HCM trong năm 2019 đã nhiều lần “vượt mặt” Hà Nội và lọt vào TOP 11 thành phố ô nhiễm nhất thế giới, đặc biệt vào ngày 22/12/2019.
Cụ thể, theo Tổ chức Y tế Thế giới, chỉ số ô nhiễm không khí PM2.5 ở TP.HCM là 42 microgam / mét khối, thấp hơn 6 lần so với mức ô nhiễm không khí ở Hà Nội, nhưng cao hơn 4 lần so với mức tiêu chuẩn của Tổ chức Y tế Thế giới. tổ chức.
Ngoại trừ hai thành phố lớn là Hà Nội và thành phố Hồ Chí Minh, các tỉnh, thành phố lớn nhỏ khác của Việt Nam đều đã xảy ra tình trạng ô nhiễm không khí. Đặc điểm chung của các tỉnh ô nhiễm cao là dân số quá đông, ngày càng có nhiều khu công nghiệp, mỏ đá, than, dầu, xưởng sản xuất.
2.2 Thực trạng ô nhiễm không khí trên toàn thế giới
Không chỉ ở Việt Nam, ô nhiễm không khí đã và đang diễn ra khắp nơi trên thế giới, đặc biệt là ở các nước có nền công nghiệp hiện đại, đông dân cư và thành phố đang phát triển như: Bắc Kinh, Trung Quốc, Ấn Độ, Bangkok (Thái Lan), Hàn Quốc … Trong đó, Ấn Độ là quốc gia đứng đầu thế giới về mức độ ô nhiễm.
3. Các nguyên nhân của ô nhiễm không khí là gì ?
Có nhiều nguyên nhân của ô nhiễm không khí, duới đây là một số nguyên nhân chính mà Kiên Thức Thể Hình tổng hợp để các bạn hiểu thêm nguyên nhân và giải pháp phù hợp cho vấn đề ô nhiễm môi trường, để chúng ta chung tay bảo khắc phục các nguyên nhân của ô nhiễm không khí vì sự sống của chính mình và gia đình cũng hư mọi người nhé!
3.1 Nguyên nhân của ô nhiễm không khí do thiên nhiên
3.1 Nguyên nhân của ô nhiễm không khí do thiên nhiên Bụi được thải ra từ các nguồn tự nhiên, thường là trên những vùng đất rộng lớn với ít hoặc không có thảm thực vật. Khí mêtan sinh ra khi động vật tiêu hóa thức ăn. Hay Radon, khí sinh ra do sự phân rã phóng xạ trong vỏ trái đất. Radon là một loại khí tự nhiên phóng xạ không độc, không mùi, được hình thành do sự phân hủy của radium. Nó được coi là một trong những mối nguy hại cho sức khỏe. Radon từ các nguồn tự nhiên tích tụ trong các tòa nhà cao tầng, đặc biệt là ở các khu vực kín như tầng hầm là nguyên nhân phổ biến thứ hai gây ung thư phổi sau hút thuốc lá.
3.2 Nguyên nhân của ô nhiễm không khí do cháy rừng
Bãi rác thải ra khí mêtan. Mêtan rất dễ cháy và có thể tạo thành hỗn hợp nổ khi tiếp xúc với không khí. Mêtan cũng là một chất gây ngạt và có khả năng di chuyển oxy trong một không gian kín. Khi chúng ta ở trong môi trường có khí metan quá lâu, do bị thay thế nên nồng độ oxy trong không khí giảm xuống dưới 19,5%, sẽ xảy ra hiện tượng ngạt thở hoặc ngạt thở.
3.3 Hoạt động quân sự
Vũ khí hạt nhân, khí độc, chiến tranh hóa học và tên lửa, đây là nguồn ô nhiễm không khí lớn nhất của con người. Quá trình ô nhiễm là quá trình đốt các nhiên liệu hóa thạch: dầu mỏ, than đá và khí tự nhiên, các khí sinh ra: CO2, NOx, CO, SO2 và các chất hữu cơ chưa cháy hết bụi, khói và rò rỉ.
Rỉ trên các tuyến đường, quá trình thất thoát, quá trình vận chuyển hóa chất dễ bay hơi, bụi. Nguồn chứa nồng độ chất độc hại cao, thường tập trung trong một không gian nhỏ. Tùy thuộc vào quy mô sản xuất, quy trình sản xuất và nhiên liệu sử dụng mà hàm lượng các chất độc hại và loại chất độc hại thải vào không khí sẽ khác nhau.
3.4 Sản xuất công nghiệp
Các nguyên nhân của ô nhiễm không khí bao gồm khói từ các nhà máy điện, cơ sở sản xuất (lò) và lò đốt chất thải, cũng như lò nung và các loại thiết bị đốt nóng nhiên liệu khác. Ở các nước đang phát triển và nghèo, đốt sinh học truyền thống là nguồn chính gây ô nhiễm không khí. Sinh khối truyền thống bao gồm gỗ, chất thải cây trồng và phân. Nguồn vận chuyển bao gồm đường bộ, đường thủy và đường hàng không.
3.5 Hoạt động giao thông vận tải
3.5 Hoạt động giao thông vận tải Đây là một Nguyên nhân của ô nhiễm không khí phổ biến, đặc biệt là ở các đô thị, khu đông dân cư. Quá trình sinh ra khí ô nhiễm là quá trình đốt cháy nhiên liệu động cơ: CO, NOx, CO2, SO2, Pb, CH4, bụi, đất đá bị cuốn vào trong quá trình di chuyển, …
3.6 Hoạt dộng đời sống
Là nguyên nhân của ô nhiễm không khí tương đối nhỏ, các hoạt động nấu nướng thường sử dụng nhiên liệu, nhưng nó sẽ đặc biệt gây ô nhiễm cục bộ trong một gia đình hoặc một số gia đình xung quanh. Các chất ô nhiễm chính: khói bếp nấu ăn, bụi công trình, ..
4. Hậu quả ô nhiễm không khí sức khỏe và đời sống
Những nguy hại của ô nhiễm không khí là gì? Hậu quả là gì? Câu trả lời là hậu quả chính của ô nhiễm không khí đối với con người là rất nghiêm trọng, không chỉ ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe con người mà còn làm gia tăng tỷ lệ mắc các bệnh hiểm nghèo, đe dọa trực tiếp đến sự sống của toàn bộ hệ sinh thái trái đất.
4.1 Ô nhiễm không khí ảnh hưởng đến con người
Ô nhiễm không khí ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe con người, theo tình trạng ô nhiễm không khí của từng vùng và cơ địa của mỗi người sẽ gây ra nhiều loại bệnh mới, mức độ nguy hiểm khác nhau từ nhẹ đến nặng. Đối tượng bị ảnh hưởng nhiều nhất là trẻ nhỏ và người già.
Vậy ô nhiễm không khí có thể gây ra những bệnh gì? Nếu nhẹ, hậu quả của ô nhiễm không khí có thể dẫn đến các bệnh nhẹ như chảy nước mắt, kích ứng da, chóng mặt, đau họng, nhức đầu, tức ngực, buồn nôn, v.v. Nếu nặng sẽ có nguy cơ bị ung thư phổi, tim mạch, hen suyễn, đột biến gen, dị tật và các bệnh nan y rất cao, chúng sẽ phá hoại cơ thể con người từ từ, và đe dọa đến tính mạng.
Theo ước tính của Tổ chức Y tế Thế giới, năm 2016, hơn 7 triệu người trên thế giới đã chết do ảnh hưởng của ô nhiễm không khí. Đặc biệt tại Việt Nam trong cùng thời gian đã có hơn 60 người chết vì bệnh tim, ung thư phổi, đột quỵ … Những con số này thật gây sốc.
4.2 Ô nhiễm không khí ảnh hưởng đến kinh tế và xã hội
Do những hậu quả kéo theo, ô nhiễm không khí ảnh hưởng đến nền kinh tế xã hội của mọi quốc gia và mọi người trên thế giới. Ví dụ như chi phí khám chữa bệnh, giảm thu nhập từ dịch vụ du lịch, chi phí xử lý hiện trạng gây ô nhiễm môi trường, hư hỏng các công trình do gỉ kim loại do ô nhiễm không khí. Ăn mòn bê tông, phân hạ tầng, v.v.
Không chỉ ảnh hưởng nặng nề đến các thành phần kinh tế mà hậu quả của ô nhiễm không khí còn ảnh hưởng đến đời sống sinh hoạt của người dân, an sinh xã hội trở nên khó khăn, gây hoang mang, lo sợ trong cộng đồng. 
4.3 Ô nhiễm không khí ảnh hưởng đến hệ sinh thái
Một tác hại khác vô cùng nghiêm trọng là ô nhiễm không khí ảnh hưởng hệ sinh thái. Có nghĩa là, không chỉ con người, mà tất cả các sinh vật trên trái đất đều bị khô héo, cạn kiệt, chết hoặc tuyệt chủng do tiếp xúc trực tiếp với bầu không khí ô nhiễm hoặc qua nguồn thức ăn.
Không chỉ vậy, nếu không kiểm soát được mức độ ô nhiễm không khí, các chất ô nhiễm không khí gia tăng còn phá hủy tầng ôzôn, tạo ra mưa axit độc hại, mưa giông, lốc xoáy, lốc xoáy, lũ lụt và các hiện tượng thời tiết cực đoan khác …
5. Biện pháp khắc phục các nguyên nhân của ô nhiễm không khí
Đứng trước những hậu quả khó lường từ các nguyên nhân của ô nhiễm không khí, mỗi người dân cần có ý thức hơn trong việc bảo vệ không gian sống. Vậy các biện pháp hữu hiệu để khắc phục và bảo vệ môi trường không khí là gì? Nếu chưa có câu trả lời, bạn có thể tham khảo những gợi ý dưới đây của chúng tôi. Chúng ta có thể khắc phục nguyên nhân của ô nhiễm không khí và kiểm soát ô nhiễm không khí trong nhà bằng một số cách đơn giản như:
- Vệ sinh, khử trùng nhà cửa và vệ sinh nhà vệ sinh thường xuyên
- Mua máy lọc không khí chất lượng cao để xử lý bụi bẩn
- Tiết kiệm năng lượng và chỉ chiếu sáng khi cần thiết
- Không hút thuốc, có tẩu thuốc trong phòng
- Trồng nhiều cây xanh để tạo bầu không khí trong lành
- Lắp thêm quạt hút để giải quyết tình trạng ô nhiễm không khí do mùi hôi
- Sử dụng hệ thống phun sương, cửa sổ lá.
6. Biện pháp khắc phục ô nhiễm không khí bên ngoài
6. Biện pháp khắc phục ô nhiễm không khí bên ngoài Đối với ô nhiễm không khí ngoài trời, các phương pháp hữu hiệu để giải quyết ô nhiễm không khí là:
- Cải thiện đường sá và ưu tiên sử dụng các phương tiện giao thông công cộng.
- Ô nhiễm không khí và cách khắc phục đơn giản nhất là làm việc gần nhà để có thể đi bộ, hoặc sử dụng các phương tiện ít phát thải như xe đạp.
- Tích cực trồng cây và trồng rừng, trồng cây và trồng rừng để tăng khả năng hấp thụ khí cacbonic và các khí độc hại của rừng.
- Thực hiện các biện pháp giảm thiểu ô nhiễm không khí và sử dụng vòi phun nước tưới cây, vệ sinh đường giao thông hàng ngày.
7. Biện pháp bảo vệ môi trường không khí tại vùng nông thôn
Nhận thức nguyên nhân của ô nhiễm không khí và nguy cơ ô nhiễm không khí ở nông thôn vẫn còn rất hạn chế, vì vậy việc tuyên truyền và giáo dục là rất cần thiết. Đồng thời, cần thực hiện các biện pháp ngăn ngừa ô nhiễm môi trường không khí như:
- Ứng dụng công nghệ xanh trong trồng trọt và chăn nuôi.
- Hạn chế tối đa việc sử dụng các loại hóa chất như thuốc trừ sâu, thuốc diệt cỏ, diệt côn trùng.
- Không vứt bao bì đựng hóa chất ra môi trường xung quanh mà nên thu gom tại điểm xử lý rác thải.
- Việc chăn nuôi khép kín cũng là một cách chống ô nhiễm môi trường và xử lý khí thải đạt hiệu quả cao hơn.
- Xây dựng hầm tự hoại, xây hầm biogas
Bài tổng hợp trên của Kiến Thức Thể Hình đã cho thấy thực trạng ô nhiễm môi trường không khí, nguyên nhân của ô nhiễm không khí, cũng như hậu quả và một số giải pháp khắc phục tình trạng này. Mỗi cá nhân hãy nâng cao ý thức bảo vệ môi trường, để bảo vệ bầu không khí trong lành hơn nhé!
